De gloriejaren van de ruimtewagen liggen al even achter ons. Zochten we enkele jaren geleden nog en masse de ruimte op, nu laten we de grote MPV zinken als een baksteen en zoeken we onze ziel en zaligheid juist in het compacte segment. Nieuwkomers als de Ford Galaxy en de Seat Alhambra zorgden voor een kleine opleving, maar die bleek slechts van korte duur. De grootste vrije val maakte de Renault Espace, nota bene de moeder aller MPV's. Zette Renault in topjaar 2004 nog 4500 stuks van de Espace weg, de laatste jaren kwam de teller niet boven de 800. Hoogste tijd voor een ommekeer!
Is het eigenlijk wel zo vreemd dat de Espace het zo moeilijk heeft? Nou, eerlijk gezegd niet. Niet alleen is de vraag naar MPV's tanende, ook draait de huidige Espace al bijna een decennium lang mee, vrijwel in ongewijzigde vorm. Omdat de concurrentie de laatste tijd niet stil heeft gezeten, ligt een fonkelnieuwe Espace voor de hand, maar die laat nog tot 2014 op zich wachten. In plaats daarvan onderging de Espace een facelift - z'n derde alweer.
Verwacht er trouwens niet al te veel van: met wat nieuwe wielen en een opgefriste neus ben je er wel, voor wat betreft de uiterlijke wijzigingen. Veel meer was ook niet nodig, want voor z'n leeftijd ziet de Espace er nog steeds opvallend fris uit. Die laatste paar jaren moet 'ie het ook nog wel kunnen uitzingen. Een prima prestatie, dat moet gezegd! Opvallend is trouwens dat de 'korte' Espace het veld moest ruimen; de Grand Espace Phase 4 moet z'n laatste jaren alleen de kar trekken.
De grote kracht van de Espace zit 'm natuurlijk vanbinnen. Trek een portier open en je snapt meteen waaraan de Franse reus z'n naam te danken heeft: het ruimteaanbod is ongekend en de beleving daarvan wordt nog eens versterkt door de hoge zitpositie, het riante glasoppervlak en het 'platte', ruimtelijke dashboard met plenty 'verstopte' bergvakken. Gek genoeg is de voetenruimte voor de voorpassagier dan weer wat beperkter, maar heel storend is dat niet. Ook op zitrij twee is de Espace 'Grand' met een griffel. Twee individuele stoelen (een derde is optioneel) laten zich uitgebreid verstellen, verschuiven en omklappen. De twee plekken op de derde zitrij zijn duidelijk de sluitpost geweest. Met de bereikbaarheid daarvan zit het wel goed, maar ruim zitten is er voor volwassenen niet bij, tenzij de middelste zitrij bereid is tot inschikken.
Klap je de achterstoelen om, dan zie je dat de Espace nog stamt uit het tijdperk waarin dat niet direct resulteert in een vlakke laadvloer. Voor een dagje Ikea kun je die stoelen dus beter helemaal thuis laten. Ook de afwerking is niet echt meer van deze tijd. Tussen alle dashboardvakken gapen flinke kieren, maar gelukkig is op het materiaalgebruik niet bezuinigd. Meer moeite hebben we met de omslachtige bediening van de cruise control. Om deze te activeren, tast je met je handen naar onhandig op kniehoogte geplaatste knoppen. Gelukkig bedien je 'm verder vanaf het stuurwiel, waardoor je de cruise control gewoon altijd aan kunt laten staan. Ook de afleesbaarheid van de tellers en meters onder de luifel op het dashboard is bij fel zonlicht niet om over naar huis te schrijven.
Desondanks is de Espace comfortabel tot op het bot, zoals het een onvervalste Fransoos betaamt. Eenmaal op snelheid wordt het motorgeluid keurig gedempt, en ook oneffenheden in de weg worden prima opgevangen. De stoelen zitten gerieflijk en de besturing is van het lichte soort. Vooral in de kleine ruimte is dat prettig, want juist daar merk je hoe omvangrijk de Grand Espace werkelijk is. Met de wendbaarheid zit het wel goed, al doet de dode hoek aan de achterzijde bij het manoeuvreren alsnog een beroep op je stuurmanskunsten. Wel zo prettig dat Renault haar supersize MPV standaard voorziet van parkeersensoren en optioneel uitrust met een parkeercamera.
Gevolg van die lichte besturing is dat je de Espace op gevoel de bocht door moet loodsen. Daarbij hangt de auto vrij snel op één oor, maar vervelende vormen neemt dat nu ook weer niet aan. Bovendien mag je de Espace daar ook niet op afrekenen, want het model is nu eenmaal niet als stuurmansauto in de wieg gelegd - ook al laat een Galaxy zien dat je ook met een 'bus' heel aardig de hoek om kunt. Da's ergens maar goed ook, want er moet toch 'even' ruim twee ton gewicht de bocht om. Het ligt voor de hand dat de Espace zich het prettigst voelt op de snelweg en dat blijkt in de praktijk dan ook al snel het geval. Op rechte wegen is het comfortabel reizen en dat is dan ook waar de Espace helemaal tot z'n recht komt.
Onderhuids heeft de facelift nog wel het één en ander verbeterd. Door allerlei kleine technische ingrepen is de Espace fractioneel zuiniger geworden - niet onbelangrijk anno 2013. Het motorenpalet bestaat uitsluitend uit tweeliter viercilinders en hoewel dat voor zo'n grote MPV wat magertjes lijkt, blijkt een turbo wonderen te doen. De geblazen 2.0 dCi levert minimaal 150 pk en dat is in de praktijk meer dan genoeg om de Espace op gang te helpen en te houden. Voor net dat beetje méér is deze motor er ook met 175 pk, maar dat lijkt meer luxe dan noodzaak.
Dat de Espace zo comfortabel is, heeft 'ie niet alleen aan z'n geluidsarme motor te danken. Ook de (optionele) automaat doet geen afbreuk aan het rijcomfort. De zestraps transmissie schakelt weliswaar vrij laat op, maar doet dat keurig, zonder horten en stoten. De motor is eigenlijk altijd bij de les, wat zich vertaalt in relatief soepele acceleraties. Een zuinigheidswonder is de Espace met een praktijkverbruik van ruim 1 op 12 overigens niet, maar dat mag je van zo'n zwaarlijvige MPV ook niet direct verwachten. Met een tankinhoud van 83 liter is een goede actieradius gelukkig nog altijd gewaarborgd.
Veel verandering heeft de facelift al met al niet gebracht. Het uiterlijk kreeg een kleine opfrisser, de techniek werd weer bijgepunt en dat was het dan wel. Of deze update de vrije val van de Espace kan breken, is daarom zeer de vraag. Aan de ene kant beginnen de jaren toch te tellen en klinkt de roep om een geheel nieuwe Espace steeds luider, aan de andere kant voldoet de grote Renault nog steeds op nagenoeg alle fronten. Zoek je een full size MPV en ben je bereid wat kleine, typische ouderdomskwaaltjes voor lief te nemen, dan verdient deze moeder aller MPV's nog steeds een plekje op je shortlist.