Met argusogen moet BMW het afgelopen jaar de ontwikkelingen in het segment van de 1 Serie hebben gevolgd. Eerst was daar de nieuwe Volvo V40, kort daarna volgden uit eigen land de Mercedes-Benz A-Klasse, de Volkswagen Golf én de Audi A3. Die laatste is er nu ook met vijf deuren. De binnenstad van Monaco en het heuvelachtige achterland van de Côte d'Azur vormen een fraai decor voor een eerste kennismaking met deze voor Audi zo belangrijke A3 Sportback.
Hoe belangrijk is de A3 Sportback dan precies? Wel, van de vorige generatie wist Audi er in Nederland sinds 2005 ruim 24.000 te slijten. Daarmee is de vijfdeurs A3 met afstand de populairste A3-variant die van de band rolt. Dat verklaart meteen waarom Audi het nieuwe model met de nodige zorgvuldigheid heeft ontworpen. Het ontwerp is vernieuwend genoeg om te zien dat er een nieuw model staat, maar wezenlijk veranderd is hij nu ook weer niet. Herkenbaar, maar toch anders; het is allemaal net even wat strakker en vooral moderner en daarmee conformeert de A3 zich weer mooi aan de meeste andere Audi's anno nu. Echt gewaagd is de nieuwe A3 Sportback daardoor niet, net zo min als z'n driedeurs broertje.
Het is wel een keurige, representatieve auto met een vleugje sportief design - prima geschikt om bij je klanten of je schoonouders op de stoep te parkeren. Wil je je A3 wat meer body geven, dan ben je aangewezen op de S line. Je A3 Sportback configureren is überhaupt een klusje om een dag vrij voor te nemen: naast een uitgebreid aanbod kleuren, bekledingen, sierlijsten en wielen is er ook nog de keuze uit drie (voor trouwe A3-rijders bekende) uitvoeringen die de uitstraling van je A3 bepalen. Standaard wordt de A3 geleverd als Attraction, voor de sportievere bestuurder is er de Ambition en wie tot slot liever op chique gaat, zal zich sneller thuisvoelen in de Ambiente.
Deze uitvoeringen bepalen ook de sfeer in het interieur. Dat werd door Audi overigens rigoureus onder handen genomen. Afwerking en materiaalgebruik staan als vanouds op eenzame hoogte, ongeacht de uitvoering, maar het is ook de rust aan boord die overtuigt. Het dashboard doet lekker opgeruimd aan, wat het overzicht en de ergonomie ten goede komt. De bediening van de multimedia is ondergebracht in de MMI-module, die bestaat uit een wegklapbare monitor en een centrale bedieningsunit. Met de heldere menustructuur van de interface zit het wel goed, met de resolutie van de standaard 5,8 inch monitor zijn we minder content. Een (kostbare) upgrade naar 7 inch lijkt een overweging waard. Dat de draaiknop bij enkele toepassingen voor je gevoel 'tegen de klok in' werkt, is eveneens een kleine smet op het verder zo intuïtieve bedieningsgemak, maar gelukkig is dat vooral een kwestie van wennen.
Van het minimalistische dashboardontwerp heeft ook de aflegruimte geprofiteerd. Zomaar een voorbeeld zijn de bekerhouders, die nu veel makkelijker te bereiken zijn. Over ruimte gesproken: ook inzittenden hebben op dat gebied weinig te klagen. Audi propageert de Sportback nadrukkelijk als de 'gezins-A3' en heeft de daad bij het woord gevoegd door de wielbasis van de driedeurs A3 met 3,5 cm te verlengen. Dat klinkt als een futiliteit, maar het betekent wel dat je niet alleen voorin, maar ook achterin de A3 Sportback erg ruim kunt zitten. De bagageruimte is met 380 liter (uitbreidbaar tot 1.220 liter) eveneens aan de grote kant. Audi pint de Sportback vast tussen een hatchback en een Avant en daar valt, getuige deze cijfers, wel iets voor te zeggen. Ter vergelijk: de driedeurs A3 slikt 365 tot 1.100 liter en ook de concurrentie kan de inhoud van de A3 Sportback niet evenaren.
Ondanks de groeispurt die de A3 Sportback heeft doorgemaakt, raakte 'ie tegelijk ook tot 90 kg kwijt (afhankelijk van de motorisatie). Het is geen rocket science dat dat een lichtvoetiger rijgedrag zou moeten opleveren en dat blijkt te kloppen. Achter de schermen - of, beter gezegd, óp het (MMI-)scherm - bepaal je via Audi drive select met een druk op de knop de stuurkarakteristiek, waarop de A3 zich vervolgens keurig aanpast, alsof 'ie precies aanvoelt waar je met 'm heen wilt. In de smalle straatjes van Monaco toont de lichte 'Comfort'-stand zich - de naam zegt het al - erg comfortabel. De stuurbekrachtiging neemt je veel werk uit handen, waardoor je de A3 met de spreekwoordelijke pink door het krappe Monegaskische stratencircus dirigeert.
Verruil je het prinsdom voor het bochtrijke Zuid-Franse berglandschap, dan geniet de zwaardere 'Dynamic'-modus de voorkeur. In die stand laat de besturing zich van z'n beste kant zien. In bochten die weinig tot geen snelheidsvermindering vereisen, biedt de besturing een prettige tegendruk, terwijl de bekrachtiging bij lage snelheden - precies wanneer je dat wilt - juist een tandje bijschakelt. Daardoor stuur je de Sportback, ook in standje 'Dynamic', direct en met het grootste gemak door onoverzichtelijke haarspeldcombinaties. Dat je daarbij niet naar een lichtere stand hoeft te switchen, geeft al wel aan dat er veel zorg is besteed aan het uitbalanceren van het drive select-systeem. Een tikkie meer stuurgevoel zou de kers op de taart zijn geweest, al is het gebrek daaraan geen heel storende factor.
In de glooiende omgeving rondom Monaco maken we voor het eerst kennis met het nieuwste smaakje van de 2.0 TDI dieselmotor. Die was er al even met 150 pk en hoewel we daar niet mee hebben gereden, lijkt dat op papier al een heel interessante uitvoering. Diezelfde motor is er nu ook met meer vermogen. En dat is met recht een smaakmaker, zo blijkt al snel. Gewapend met 184 pk en 380 Nm, quattro-vierwielaandrijving en een voorbeeldig schakelende S tronic is de A3 Sportback duidelijk in z'n element. Grip- en vermogensreserves zijn simpelweg zó groot dat je zelfs bergop serieuze stappen kunt maken. Het laat zich raden dat je met deze combinatie in het vlakke Nederland helemáál op rozen zit.
Toch zijn er ook zure appels waar je even doorheen moet bijten. Zo laat de motor zich de eerste minuten vrij nadrukkelijk horen. Eenmaal op temperatuur verdwijnt het dieselgeluid als sneeuw voor de zon en valt juist op hoe stil de motor is. Niet motorgebonden, maar evengoed een afweging waard zijn het sportonderstel (standaard op de Ambition en de S line) en de 18 inch wielen onder 'onze' topdiesel. Ze dragen weliswaar bij aan de strakke wegligging en het rijplezier, maar snoepen ook een groot deel van het rijcomfort uit de pot. Ze laten je feilloos voelen dat de Zuid-Franse bergwegen niet overal even goed geasfalteerd zijn. Het is maar net waar je van houdt en omdat die grens voor iedereen verschillend is, zal ieder voor zich moeten bepalen in hoeverre dat hinderlijk is. Blijft overeind dat het zeker een punt is om rekening mee te houden.
Feit is dat de Sportback met het gewone onderstel en op kleinere, 16 inch wielen een stuk comfortabeler aanvoelt. De A3 ligt weliswaar minder stabiel op de weg dan met het sportonderstel, maar niet in die mate dat je gelijk op één oor door de bocht gaat. Dat ondervonden we met de (voor Nederland zeer belangrijke) 1.6 TDI. In de praktijk merk je daar sowieso niet zoveel van, want de 1.6 dieselmotor nodigt niet uit tot een vlotte rijstijl. Da's geen schande, want verder is de motor vlot en soepel genoeg om fatsoenlijk met het verkeer mee te komen. Je mist weliswaar de reserves van de tweeliter, maar dat compenseert de 1.6 TDI met een goede geluidsisolatie en een laag brandstofverbruik (en daaruit voortvloeiend - hoe kan het ook anders - 20% bijtelling). Over de handgeschakelde zesbak tot slot ook geen klachten.
Naar schatting zal de Sportback de opritten van 80% van alle Nederlandse A3-rijders gaan bevolken en dan praat je toch over serieuze aantallen. Met z'n ruimteaanbod, goede rijeigenschappen en indrukwekkende bouwkwaliteit heeft de vijfdeurs A3 in ieder geval goede papieren. Dan hebben we de welhaast grenzeloze mogelijkheden op het gebied van multimedia en veiligheid nog niet eens genoemd. De nieuwe Sportback is niet alleen weer helemaal bij de tijd, maar gaat in alle opzichten ook een stap verder dan z'n voorganger. En hoewel Audi zich voor die vorige A3 Sportback ook zeker niet hoeft te schamen, is er geen enkele reden om nog achterom te kijken. De kleine buitenspiegels zijn 'm daarom vergeven...
N.B. De genoemde prijs van 27.500 euro betreft de vanafprijs van de A3 Sportback 1.6 TDI Attraction. Vermelde uitrustingsgegevens bevatten meeruitvoeringen die wel op de testauto aanwezig waren, maar waarvan de meerprijs op dit moment nog niet bekend is.