BMW verkocht in totaal 1,2 miljoen exemplaren van de eerste generatie 1 Serie. Het model bracht het succes dat zijn voorganger - de 3 Serie Compact - nooit teweeg kon brengen. Dat succes is enigszins opmerkelijk omdat het niet de meest oogverblindende of praktische auto in zijn klasse was. Zijn opvolger staat klaar, op hem rust de taak om het succes voort te zetten. Wij namen de basisuitvoering, de handgeschakelde 116i, mee voor een eerste indruk. Maakt hij de hooggespannen verwachtingen waar?
Freude am fahren is een groot goed voor het merk en de eigenaren. Hoewel er een voorwielaangedreven BMW in de pijpleiding zit, is de nieuwe 1 Serie op de vertrouwde BMW-leest geschoeid. De motor, versnellingsbak en aandrijving zitten op de plek waar ze volgens puristen behoren. Een logisch gevolg hiervan is dat de cardantunnel de nodige interieurruimte opslokt. Bij het vorige model resulteerde dit in negatieve kritieken, de achterbank werd een soort van strafbank. BMW heeft veel moeite gedaan om in de nieuweling meer ruimte voor de achterpassagiers te creëren, maar is daarin niet helemaal geslaagd. De middelste inzittende is nog altijd de pineut. De beenruimte achter de voorstoelen is weliswaar met ruim twee centimeter toegenomen, maar in absolute zin blijft er weinig praktische beenruimte over wanneer de bestuurder langer dan 1,80 meter is. Potentiële kopers met kinderen die de puberleeftijd naderen en die vaak met het hele gezin op stap gaan moeten een inschikkelijke huishouding hebben. Ook op de bestuurdersplek worden offers gebracht aan het rijplezier; de instap is laag en na het dichttrekken van het portier zit je diep en knus naast de hoge cardantunnel. Gelukkig vergeet je de praktische beperkingen snel, want het is meteen duidelijk dat dit een rijdersauto is.
Een prettige zitpositie achter het bekende, een o zo fijne BMW-stuurwiel is zo gevonden. Voet op de koppeling, drukje op de startknop en off we go... Al tijdens de eerste meters valt de stand van de voorruit op. Voor een moderne auto staat deze opmerkelijk steil. Het is niet hinderlijk en evenmin van invloed op de overzichtelijkheid. De 1.598 cc grote Twin Power Turbo levert in de 116i 136 pk en 220 Nm. Het maximum koppel is tussen 1.350 en 4.300 toeren voorhanden en maakt de basismotor tot een soepele machine. Maar hij maakt de 1 Serie niet tot een snelle auto; het leeggewicht bedraagt 1.365 kilo. De afdeling Efficient Dynamics en de afdeling Leichtbau hebben elkaar blijkbaar nog niet gevonden. Hier is nog wel de nodige besparing te halen. Ondanks dat is de rij-ervaring conform verwachting: de besturing is direct en niet te licht of te zwaar: precies goed. De gasrespons is lekker vlot: zonder aarzeling pakt de motor op en bouwt mooi zijn vermogen op. Dit is te danken aan de twin-scroll turbo die al bij heel lage toerentallen in actie komt en voor een constante vermogensopbouw zorgt. De bekende "duw in de rug" blijft achterwege, de vermogensafgifte wordt door de bestuurder, en niet door de techniek bepaald.
Na een aantal kilometers over binnenwegen rijden we via een lange doordraaier de snelweg op. Even snel een paar verzetten terug schakelen en het gas erop levert geen spektakel op. Daarvoor schieten de 136 pk's te kort, maar ook het onderstel is er niet van onder de indruk. Het wordt al snel duidelijk: de basismotorisering is voor de modale bestuurder niet ondermaats, terwijl het onderstel een geweldige overcapaciteit heeft, geheel des BMW's.
Elke 1 Serie heeft een Eco Pro schakelaar naast de versnellingspook. Geen gadget maar een zinvolle toevoeging die duidelijk maakt hoe BMW invulling geeft aan Efficient Dynamics. In de Eco Pro stand is de gasrespons merkbaar goedmoediger en worden de subsystemen in de meest economische modus gezet. De dynamo wordt uitgeschakeld tijdens het accelereren, de stoel-, spiegel- en interieurverwarming worden een standje lager gezet en in het geval van een automaat wordt het schakelprogramma aangepast op maximale brandstofbesparing. Dit laatste gaat voor onze testauto niet op, maar het display in de toerenteller laat wel zien hoe economisch er wordt gereden. Op het standaard aanwezige centrale display worden tips en hints gegeven om zuiniger te rijden. Schakel je de Eco Pro schakelaar naar de sportstand, dan vergeet de 1 Serie de factor "Efficient" en zet de systemen volledig in op "Dynamics". De gasrespons is dan veel gretiger en ook de schakelindicator wordt niet meer getoond. Wie alle ecologische bemoeizucht van zijn eigen auto beu is, mag in deze stand even lekker los gaan. Voor zover de aanwezige pk's dat toelaten, althans.
Ondanks het korte tijdsbestek waarin we de 1 Serie konden rijden, viel wel een aantal zaken op die voor verbetering in aanmerking komen. De ruitenwissers zijn te duidelijk hoorbaar in het interieur, het aanhoudende omslaan van de wisserbladen mag niet hoorbaar zijn in een auto van een premiummerk. Op de snelweg valt op dat er veel rijgeluiden hoorbaar zijn, andere C-segmenters zijn op dit vlak merkbaar stiller. Hoewel de versnellingsbak met zijn overbrengingsverhoudingen prima is afgestemd op de motor, is het schakelgevoel erg kunstmatig. De klik die je voelt bij het inleggen van een versnelling is gevoelsmatig afkomstig vanonder de schakelcoulisse, en niet vanaf de bak zelf. Wat verder opvalt is dat de versnellingspook bij stationair toerental in neutraal staat te trillen. Spijkers op laag water? Nee, uit alles blijkt dat BMW de kunst van het autobouwen tot in perfectie beheerst, daardoor vallen deze kleinigheden des te meer op. Kleinigheden die je een voorserie-auto kunt vergeven, maar daarvoor konden we geen aanwijzingen vinden.
Naast de basisuitvoering is de nieuwe 1 Serie leverbaar in twee uitvoeringsvarianten: de Sport Line en de Urban Line. Waar de Sport Line voor staat spreekt voor zich. De Urban Line, die wij reden (de auto op de foto's is een Sport Line) is gericht op stijl en comfort. Deze is getooid met witte accenten in het in- en exterieur. Smaken verschillen, maar we kunnen met zekerheid zeggen dat met name de witte elementen in het exterieur niet bij alle carrosseriekleuren passen. Na de eerste kennismaking kunnen we stellen dat de nieuwe 1 Serie geen moeite mag hebben om het succes van zijn voorganger te evenaren, hij voldoet aan de verwachtingen die de merknaam schept. Om particuliere- en zakelijke rijders over de premium-drempel te trekken is de 1 Serie standaard voorzien van airco, een lederen multifunctioneel stuurwiel, audio met iDrive en kleurendisplay en Driving Experience Control. Voor een kleine € 2.000 extra worden daar navigatie, cruise control, mistlampen en BMW live (internetservices) aan toegevoegd.